ข้อมูลสุขภาพ: โรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีก/เบลล์พัลซี

[siritidaphon]

โรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีกหรือเบลล์พัลซี (โรคกล้ามเนื้อใบหน้าอ่อนแรงครึ่งซีก, อัมพาตใบหน้าครึ่งซีก, อัมพาตเบลล์ ก็เรียก) หมายถึง โรคที่แสดงอาการอัมพาตของกล้ามเนื้อใบหน้าเพียงซีกใดซีกหนึ่ง* ซึ่งเกิดจากเส้นประสาทสมองเส้นที่ 7 (เส้นประสาทใบหน้า) เกิดการอักเสบ บวม โดยไม่ทราบสาเหตุชัดเจน ซึ่งมักมีอาการเกิดขึ้นอย่างฉับพลัน และทุเลาได้ภายใน 2-3 สัปดาห์

พบได้ประมาณ 20-30 รายต่อประชากร 100,000 คนต่อปี พบได้ในคนทุกวัย พบได้บ่อยในกลุ่มอายุ 15-45 ปี

หญิงตั้งครรภ์มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคนี้มากกว่าคนทั่วไปประมาณ 3 เท่า และมักพบในระยะไตรมาสที่ 3 และระยะ 1 สัปดาห์หลังคลอด

นอกจากนี้ยังพบในผู้ป่วยเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคภูมิต้านตนเอง (โรคออโตอิมมูน) ผู้ติดเชื้อเอชไอวี การติดเชื้อของทางเดินหายใจ (เช่น ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่) ผู้ที่มีภาวะอ้วน และผู้ที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคนี้ มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคนี้มากกว่าปกติ

*อาการกล้ามเนื้อใบหน้าอ่อนแรง (facial palsy/paralysis) มักเกิดเพียงซีกใดซีกหนึ่ง ส่วนใหญ่เกิดจากโรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีก (Bell’s palsy) นอกจากนั้นอาจเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ ได้หลายประการ เช่น การบาดเจ็บหรือผ่าตัดที่บริเวณใบหน้า โรคงูสวัดที่บริเวณใบหน้า โรคเรื้อน เนื้องอกบริเวณหู ใบหน้า หรือประสาทหู โรคหลอดเลือดสมองหรือสโตรก เป็นต้น ซึ่งมีผลกระทบต่อการทำงานของประสาทสมองเส้นที่ 7 ทำให้กล้ามเนื้อใบหน้าอ่อนแรงซีกหนึ่ง


สาเหตุ

เกิดจากเส้นประสาทสมองเส้นที่ 7 หรือเส้นประสาทใบหน้า (facial nerve) ที่มาเลี้ยงกล้ามเนื้อใบหน้าไม่ทำงานชั่วคราวโดยไม่ทราบสาเหตุเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งมักเกิดกับเส้นประสาทใบหน้าเพียงข้างใดข้างหนึ่ง ทำให้กล้ามเนื้อใบหน้าข้างนั้นมีอาการอ่อนแรงไปชั่วระยะหนึ่ง

บางรายอาจพบว่ามีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อไวรัสเริมชนิด 1 (HSV-1) และเชื้อไวรัสงูสวัด (herpes zoster virus) ทำให้ประสาทสมองเส้นที่ 7 อักเสบ เกิดอาการอัมพาตของใบหน้า โดยอาจไม่พบผื่นตุ่มของโรคเริมหรืองูสวัดขึ้นที่ผิวหนังร่วมด้วย

บางรายอาจมีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อไวรัสอื่น ๆ เช่น เชื้อไวรัสไข้หวัด (ไวรัสอะดีโน) เชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดไข้หวัดใหญ่ คางทูม หัดเยอรมัน โรคมือ-เท้า-ปาก เป็นต้น

อาการ

อาการมักเกิดขึ้นฉับพลัน โดยผู้ป่วยอยู่ดี ๆ (เช่น นอนตื่นขึ้นมา) ก็สังเกตเห็นปากเบี้ยวข้างหนึ่ง กลืนน้ำหรือบ้วนปากจะมีน้ำไหลออกที่มุมปาก เวลายิงฟันหรือยิ้มกว้าง จะเห็นมุมปากข้างนั้นตก (เนื่องจากขยับไม่ได้แบบอีกข้างที่ปกติ) ตาข้างเดียวกันนั้นจะปิดไม่มิด คิ้วข้างเดียวกันนั้นยักไม่ได้ ลิ้นซีกเดียวกันจะชาและรับรสไม่ได้ หูข้างเดียวกันอาจมีอาการปวดและอื้อ ประสาทหูข้างนั้นไวต่อเสียง (ได้ยินเสียงดังกว่าปกติ) ตาข้างนั้นมีน้ำตาออกน้อย มีอาการตาแห้ง (เนื่องจากต่อมน้ำตาข้างนั้นทำงานได้ไม่ปกติ) หรือปากมีน้ำลายออกน้อย (เนื่องจากต่อมน้ำลายข้างนั้นทำงานได้ไม่ปกติ)

บางรายอาจมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ปวดศีรษะ, เวียนศีรษะ, เคืองตา, พูดไม่ชัด, ดื่มน้ำหรือเคี้ยวอาหารค่อนข้างลำบาก

แต่ผู้ป่วยมีความรู้สึกตัวดี แขนขามีแรงดีและทำงานได้ตามปกติทุกอย่าง และถ้าอยู่เฉย ๆ (ไม่พูด ไม่ยิ้ม ไม่หลับตา หรือยักคิ้ว) ก็จะดูไม่ออกว่าผู้ป่วยมีความผิดปกติ

ข้อมูลสุขภาพ: โรคหน้าเบี้ยวครึ่งซีก/เบลล์พัลซี อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://doctorathome.com/expert-scoops