ตำแหน่งและวิธีการติดตั้งผ้ากันไฟ ในโรงงานอุตสาหกรรม

[siritidaphon]

ตำแหน่งและวิธีการติดตั้งผ้ากันไฟ ในโรงงานอุตสาหกรรม

การติดตั้ง ผ้ากันไฟ ในโรงงานอุตสาหกรรม เป็นการนำไปใช้เพื่อป้องกันเพลิงไหม้ จำกัดการลุกลาม หรือปกป้องบุคลากรและเครื่องจักร การเลือกตำแหน่งและวิธีการติดตั้งที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญยิ่งเพื่อให้ผ้ากันไฟทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดครับ

หลักการทั่วไปในการเลือกตำแหน่งติดตั้ง (Based on Risk Assessment)
ก่อนการติดตั้งใดๆ ต้องมีการประเมินความเสี่ยงเพลิงไหม้ (Fire Risk Assessment) เพื่อระบุจุดที่จำเป็นต้องมีการป้องกัน:

แหล่งกำเนิดความร้อน/ประกายไฟ: จุดที่มีงานเชื่อม, งานเจียร, เตาเผา, เครื่องจักรที่มีความร้อนสูง หรือกระบวนการที่ก่อให้เกิดประกายไฟ/เปลวไฟ
เชื้อเพลิง: บริเวณที่มีการจัดเก็บวัสดุไวไฟ, สารเคมี, น้ำมัน, เศษผ้า, ไม้, สายเคเบิลไฟฟ้า
เส้นทางการลุกลาม: ช่องเปิด, ช่องว่าง, สายพานลำเลียง ที่ไฟและควันอาจแพร่กระจายไปได้
จุดที่ต้องการปกป้อง: เครื่องจักรสำคัญ, แผงควบคุมไฟฟ้า, ถังเก็บสารเคมี, เส้นทางหนีไฟ
ตำแหน่งและวิธีการติดตั้งผ้ากันไฟในโรงงานอุตสาหกรรม
จะแบ่งตามวัตถุประสงค์และรูปแบบการใช้งานหลักๆ ครับ:

1. สำหรับพื้นที่ทำงานร้อน (Hot Work Areas) - เน้นป้องกันการเกิดและจำกัดการลุกลามเบื้องต้น
วัตถุประสงค์: ป้องกันสะเก็ดไฟ, ประกายไฟ, ความร้อนจากการเชื่อม, เจียร, ตัดโลหะ ไม่ให้ไปติดเชื้อเพลิงอื่น หรือสร้างอันตราย
รูปแบบผ้าที่ใช้:
ผ้าห่มกันสะเก็ดไฟ (Welding Blankets / Pads): ผ้าผืนใหญ่สำหรับคลุม/ปู
ผ้าม่านกันสะเก็ดไฟ (Welding Screens / Curtains): ผ้าผืนที่มีห่วง/ตาไก่สำหรับแขวน หรือมีโครงตั้ง

ตำแหน่งการติดตั้ง:
ใต้จุดทำงาน: พื้นที่ใต้ชิ้นงานเชื่อม/เจียร
รอบชิ้นงาน/เครื่องจักร: คลุมอุปกรณ์หรือชิ้นงานที่อยู่ใกล้เคียง
กั้นโซน: สร้างเป็นพื้นที่ทำงานแยกต่างหาก หรือกั้นระหว่างจุดทำงานกับพื้นที่จัดเก็บวัตถุไวไฟ


วิธีการติดตั้ง:
คลุม/ปูรอง (Covering / Underlaying):
คลุม: ใช้ผ้าห่มกันสะเก็ดไฟ คลุม วัสดุไวไฟ, เครื่องจักร, สายไฟ, หรืออุปกรณ์ที่เสี่ยงต่อการติดไฟที่อยู่ใกล้จุดทำงาน
ปูรอง: ปูผ้า บนพื้นผิวที่ติดไฟได้ เช่น พื้นไม้, พื้นคอนกรีตที่มีคราบน้ำมัน หรือวางใต้จุดที่มีการเชื่อม/เจียร เพื่อรองรับสะเก็ดไฟที่ตกลงมา
ข้อควรพิจารณา: ต้องคลุมให้มิดชิด ไม่มีช่องว่างที่สะเก็ดไฟจะลอดผ่านได้ และผ้าควรมีขนาดใหญ่พอที่จะรับสะเก็ดไฟได้ทั้งหมด
กั้น/สร้างฉาก (Screening / Partitioning):
แบบตั้งพื้น: ใช้ผ้าม่านกันสะเก็ดไฟที่มีโครงเหล็กขาตั้งสำเร็จรูป กางออกกั้น พื้นที่ทำงานเชื่อม/เจียร
แบบแขวน: ใช้ผ้าม่านที่มีห่วงตาไก่ (Grommets) แขวน จากโครงสร้างเหนือศีรษะ (เช่น คาน, รางเลื่อน) เพื่อสร้างเป็นห้องเชื่อมชั่วคราว หรือกั้นพื้นที่ทำงาน
การยึด: ใช้ลวด, โซ่, เคเบิลไทร์ทนไฟ หรือตะขอ/ห่วงที่ทำจากวัสดุที่ไม่ติดไฟ ยึดผ้าให้แน่นหนา ไม่ให้ขยับหรือเปิดออกง่ายเมื่อมีการทำงาน ควรมีการซ้อนทับ (Overlap) ของผ้าม่านหากต้องใช้หลายผืน


2. สำหรับเครื่องจักร/ท่อ/อุปกรณ์ที่มีอุณหภูมิสูง - เน้นลดการแผ่รังสีและป้องกันอันตราย

วัตถุประสงค์: กักเก็บความร้อน, ลดการแผ่รังสีความร้อนสู่สภาพแวดล้อม, ป้องกันการสัมผัสโดยตรง และป้องกันของเหลวไวไฟรั่วไหลมาสัมผัสพื้นผิวร้อน
รูปแบบผ้าที่ใช้:
ปลอกหุ้มฉนวนแบบถอดได้ (Removable Insulation Jackets/Covers): มักทำจากผ้าใยแก้วเคลือบซิลิโคน ออกแบบมาเฉพาะรูปทรง
ผ้ากันไฟชนิดม้วน (Rolls) / เทปผ้ากันไฟ: สำหรับพัน

ตำแหน่งการติดตั้ง:
ท่อไอน้ำร้อน, วาล์ว, ปั๊ม, ถังเก็บความร้อน, เตาอบ, หม้อไอน้ำ
จุดเชื่อมต่อของท่อที่อาจมีรอยรั่วซึมของของเหลวไวไฟ

วิธีการติดตั้ง:
สวมหุ้ม/รัด (Jacketing / Strapping):
ปลอกหุ้มฉนวนถูกออกแบบมาให้ สวมหุ้ม เข้ากับรูปทรงเฉพาะของท่อ, วาล์ว, หรือเครื่องจักร จากนั้นใช้ สายรัด, ตีนตุ๊กแก, หรือหัวเข็มขัดทนไฟ ยึดให้แน่นกระชับกับอุปกรณ์

ข้อดี: ถอดเข้า-ออกได้ง่ายสำหรับการบำรุงรักษา
พัน (Wrapping):
สำหรับท่อตรง หรือพื้นผิวที่ไม่ซับซ้อน ใช้ผ้ากันไฟชนิดม้วนหรือเทปผ้า พัน รอบท่อให้ซ้อนทับกันเล็กน้อย จากนั้นยึดด้วยลวดสเตนเลส หรือเทป/สายรัดทนความร้อน


3. สำหรับการจำกัดวงเพลิงไหม้ขนาดใหญ่ (Fire Compartmentation) - เน้นชะลอการลุกลามของไฟและควัน
วัตถุประสงค์: สร้างแนวป้องกันไฟและควันเพื่อจำกัดการลุกลามจากพื้นที่หนึ่งไปยังอีกพื้นที่หนึ่ง โดยเฉพาะในช่องเปิดที่ไม่สามารถใช้ผนังถาวรได้

รูปแบบผ้าที่ใช้:
ผ้าม่านกันไฟอัตโนมัติ (Automatic Fire Curtains): ระบบแบบบูรณาการ
ผ้าม่านกันไฟแบบถาวร (Fixed Fire Curtains/Barriers): ผ้าผืนใหญ่ติดตั้งถาวร
ตำแหน่งการติดตั้ง:
ช่องเปิดขนาดใหญ่: ประตูทางเข้า-ออกของโรงงาน, ช่องสายพานลำเลียงที่ทะลุผ่านกำแพงกันไฟ, ช่องลิฟต์ขนส่ง, โถงบันได
ช่องว่างเหนือฝ้าเพดาน/ระหว่างกำแพง: ในบางกรณีเพื่อป้องกันการลุกลามในช่องว่างที่มองไม่เห็น


วิธีการติดตั้ง:
ผ้าม่านกันไฟอัตโนมัติ: ระบบจะถูก ติดตั้งซ่อน อยู่ในเพดานหรือผนังเหนือช่องเปิด การติดตั้งต้องดำเนินการโดยผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น และต้องเชื่อมต่อกับระบบตรวจจับเพลิงไหม้ของโรงงาน เพื่อให้ม่านเลื่อนลงมาปิดช่องเปิดโดยอัตโนมัติเมื่อเกิดเหตุ
ผ้าม่านกันไฟแบบถาวร: ใช้ผ้ากันไฟผืนใหญ่ ติดตั้งเป็นกำแพงกั้น โดยยึดเข้ากับโครงสร้างอาคารด้วยระบบราง, ตัวยึด, หรือตะเข็บที่ทนไฟ


4. สำหรับสถานการณ์ฉุกเฉินและทางหนีไฟ - เน้นความปลอดภัยของชีวิต
วัตถุประสงค์: เป็นอุปกรณ์สำหรับดับไฟขนาดเล็กฉุกเฉิน หรือใช้ห่อหุ้มร่างกายเพื่อหนีไฟ
รูปแบบผ้าที่ใช้: ผ้าห่มกันไฟฉุกเฉิน (Emergency Fire Blankets)

ตำแหน่งการติดตั้ง:
ในห้องครัวของโรงงาน: หรือโรงอาหาร
ใกล้จุดทำงานที่มีความเสี่ยงสูง: ใกล้ตู้ดับเพลิง, จุดที่มีงานร้อน
ตามทางเดินหนีไฟ/จุดรวมพล: เพื่อให้เข้าถึงได้ง่ายเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน


วิธีการติดตั้ง:
ผ้าห่มกันไฟมักถูก บรรจุในกล่องหรือซองผ้าที่มองเห็นได้ง่ายและแขวน ไว้บนผนังในตำแหน่งที่เข้าถึงสะดวก

ข้อควรพิจารณาสำคัญในการติดตั้งทุกรูปแบบ:
วัสดุยึดติด: ต้องใช้ห่วง, ตาไก่, ตะขอ, โซ่, ลวด, เคเบิลไทร์ หรือสกรู ที่ทำจาก วัสดุที่ไม่ติดไฟและทนความร้อนสูง (เช่น สเตนเลส, เหล็กชุบสังกะสี)
การซ้อนทับ (Overlap): หากใช้ผ้าหลายผืนมาต่อกัน ควรให้มีการซ้อนทับกันอย่างน้อย 15-30 ซม. (6-12 นิ้ว) เพื่อป้องกันการรั่วไหลของสะเก็ดไฟหรือความร้อน
การระบายอากาศ: ตรวจสอบว่าการติดตั้งผ้ากันไฟไม่ไปกีดขวางการระบายอากาศที่จำเป็นของเครื่องจักรหรือพื้นที่
ความปลอดภัยในการติดตั้ง: ผู้ติดตั้งควรสวมใส่อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) และปฏิบัติตามขั้นตอนความปลอดภัย (เช่น Hot Work Permit, Work at Height Permit)
การบำรุงรักษาและการเข้าถึง: การติดตั้งควรคำนึงถึงความสะดวกในการตรวจสอบ, ทำความสะอาด, หรือเปลี่ยนผ้าในอนาคต


การวางแผนอย่างรอบคอบและดำเนินการติดตั้งอย่างถูกวิธี จะช่วยให้ผ้ากันไฟเป็นส่วนสำคัญของมาตรการป้องกันอัคคีภัยที่มีประสิทธิภาพในโรงงานอุตสาหกรรมของคุณครับ